14 grudnia – Ikony Janusza Kirenki

Wernisaż odbędzie się
w poniedziałek 14 grudnia 2015 r. o godz. 18:00

Wstęp wolny

Ikony

Janusza Kirenki

ulotka.pdf

Ikona – obiekt kultu, miłości, pożą­da­nia, przed­miot prze­mytu i handlu, marze­nie kolekcjon­erów niemal całego świata. Ikona (od greck­iego eikon) oznacza w dosłownym tłu­macze­niu obraz, a w Koś­ciele grecko-katolickim i pra­wosławnej cerkwi – mal­owidło sakralne. Malarstwo to wyrosło bezpośred­nio z późno anty­cznej enkaustyki, a utr­wal­iło się w tech­nice tem­per­owej (tem­pera jajowa z dodatkiem żywicy i wosku). Podobra­zie wykony­wanie było z wysus­zonej i odpowied­niej spreparowanej deski lipy, sosny, cyprysu, jodły, mod­rzewia, topoli, orzecha, a nawet z dzikiej gruszy i wiśni. Od VI wieku do naszych cza­sów pow­stało wiele szkół, np. bizan­tyjska, buł­garska, kijowsko-rosyjska, nowogrodzka, rostowsko-suzdalska, halicko-ukraińska i małopol­ska. Okre­sem obra­zoburstwa (ikonok­lastów) i warsz­tatom cechowym sztuka ta zawdz­ięcza swoją sym­bo­l­ikę i zespół kanonów for­mal­nych (płaskość, barwa, defor­ma­cje bryły, kon­tur, złoce­nia i met­alowe ele­menty deko­ra­cyjne). Nietol­er­ancja i głupota ludzka od zara­nia aż po wiek XX stawały się grabarzami nie­zlic­zonej liczby dzieł ory­gi­nal­nych, niekiedy genial­nych. Na szczęś­cie z nienaw­iś­cią wal­czy i konku­ruje miłość, uwiel­bi­e­nie. Ostat­nie lata są dla ikony okre­sem pogody.

Dr Janusz Kirenko zafas­cynował się tą sztuką nie tyle jako odbiorca, ale jako twórca. Twórca w dosłownym znacze­niu, więc nie ten, kto naśladuje i kopi­uje ikony, ale ten, kto inter­pre­tuje i tworzy na zasadzie kon­tynu­acji, z zachowaniem reguł mal­owa­nia ikony. Dzisiaj jest to twórca speł­ni­a­jący wymogi pro­fesjon­a-lizmu. Początki, jak zwykle, wydawały się proste i łatwe, a okazały się bardzo skom­p­likowane. Prapoc­zątki to wybitna wrażli­wość, uzdol­nie­nie plas­ty­czne, ujaw­ni­ane jeszcze w szkole pod­sta­wowej rysowaniem portretów pis­arzy i nauczy­cieli, a następ­nie u progu dorosłości przy­pad­kowe kalectwo, przyku­cie do inwalidzkiego wózka i poprzez cier­pi­e­nie – odkry­wanie nowej prawdy o sen­sie życia.

Siłą życia naukowego i artysty­cznego okazały się zdol­ności intelek­tu­alne, uzdol­nienia plas­ty­czne i aut­en­ty­czna pasja twór­cza. W sytu­acji braku pełnej sprawności, a równocześnie dąże­nia do samo­re­al­iza­cji i w miarę dobrej samooceny, człowiek pode­j­muje walkę, „o sposób na życie i samoak­cep­tację”. Janusz Kirenko tę walkę wygrał, mimo niedowładu nóg, ale i częś­ciowo rąk, co dla malarza jest sprawą niezmiernie ważną. Dzisiaj, po okre­sie zma­gania się z chorobą, z oporną formą przestrzeni pejzażu, odnalazł siebie w płaskim, sym­bol­icznym i pełnym psy­cho­log­icznej głębi – malarst­wie ikon.

Malarstwo to pozwala mu na sza­leństwo (czego nie daje upraw­ianie nauki), dopeł­nia stan Jego potrzeb: ekspresji, przeży­cia religi­jnego i este­ty­cznego, a także skupi­enia w sobie i w ciszy. Ikona ma dla Niego wymiar sym­fon­icznego kon­certu, pełnego tajem­nic, wcią­ga­jącego do wnętrza, niemal żywej, zniewala­jącej sub­stancji. Janusz Kirenko nie popada w stan kon­tem­placji. Jest On twórcą świadomym upad­ków i wzlotów człowieka. Tworząc ikony, daje siebie w naj­doskon­al­szej postaci. W desce zak­lęte są uczu­cia i marzenia tego głęboko czu­jącego i myślącego człowieka.

Prof. dr hab. Stanisław Popek
1992

http://www.teatroterapia.lublin.pl/ikony.html

_____________________________

Prof. zw. dr hab. Janusz Kirenko jest rodowitym Lublinianinem. Studia odbył w latach 1978-1982 na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w 1988 roku, a stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w roku 1999. W czerwcu 2009 roku otrzymał tytuł naukowy profesora, a w styczniu 2010 roku stanowisko profesora zwyczajnego.
Pracę na UMCS rozpoczął w 1982 roku, jako asystent-stażysta w Zakładzie Psychopedagogiki Specjalnej, by kontynuować ją na stanowiskach: asystenta, starszego asystenta, adiunkta, a od 2002 roku profesora nadzwyczajnego UMCS. Od 2005 roku jest kierownikiem Zakładu Pedeutologii i Edukacji Zdrowotnej. Czwartą kadencję, od 2003 roku, pełni funkcję dyrektora Instytutu Pedagogiki UMCS. W międzyczasie był kuratorem Zakładu Teorii Wychowania i Zakładu Historii Wychowania i Pedagogiki Porównawczej. Przez dziesięć lat był opiekunem naukowo-dydaktycznym UMCS w Kolegium Pracowników Służb Społecznych w Lublinie.
W dorobku naukowym posiada 19 monografii autorskich i współautorskich, około 200 rozpraw i artykułów naukowych, raportów z badań, prac redakcyjnych, opracowań dydaktycznych w formie koncepcji kształcenia, planów i programów studiów oraz projektów praktycznych do wykorzystania w edukacji specjalnej i zdrowotnej oraz rehabilitacji. Do najważniejszych należą: Psychospołeczne przystosowanie osób z paraplegią (1991), Niektóre uwarunkowania psychospołecznego funkcjonowania osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego (1995), Psychospołeczne determinanty funkcjonowania seksualnego osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego (1998), Seks po uszkodzeniu rdzenia kręgowego (2001, współautor Z. Lew-Starowicz), Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością (2002), Oblicza niepełnosprawności (2006), Edukacja i rehabilitacja osób z upośledzeniem umysłowym (2006 i 2009 drugie wydanie, współautor M. Parchomiuk), Odkrywanie niepełnosprawności wzrokowej w nauczaniu włączającym (2007, współautor P. Gindrich), Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności (2007), Zasoby osobiste w chorobach psychosomatycznych (2008 i 2011 drugie wydanie, współautor S. Byra), Bezrobocie, niepełnosprawność, potrzeby (2010, współautor E. Sarzyńska), Współczesny nauczyciel. Studium wypalenia zawodowego (2011 i 2014 drugie wydanie, współautor T. Zubrzycka-Maciąg), Otyłość. Przystosowanie i uwarunkowania (2015 dwa wydania, współautor A. Wiatrowska), Dystans versus tolerancja. Percepcja niepełnosprawności w badaniach eyetrackingowych (2015, współautor R. Wawer).
Wypromował 22 doktorów nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki specjalnej i pedagogiki oraz jednego nauk medycznych. Recenzował dorobki naukowe na tytuł profesora, stopnie doktora habilitowanego oraz liczne rozprawy doktorskie na potrzeby różnych ośrodków naukowych. Opiniował również ministerialne projekty, monografie i prace pod redakcją, w tym opracowania przygotowywane do druku przez różne wydawnictwa. Jest przewodniczącym Regionalnej Komisji Egzaminacyjnej do spraw stopni specjalizacji zawodowej pracowników socjalnych w Lublinie. Wielokrotny również członek różnych komisji i zespołów Rady Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS. Uczestniczy także w pracach różnych gremiów, najczęściej o charakterze wydawniczym.
Działa w kilku organizacjach i stowarzyszeniach ogólnopolskich i regionalnych. Współpracował z Polskim Towarzystwem Walki z Kalectwem, Polskim Towarzystwem Rehabilitacji, Lubelskim Związkiem Inwalidów Narządu Ruchu i z Grupą Aktywnej Rehabilitacji. Jest również członkiem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego i Polskiego Towarzystwa Pedagogów Specjalnych oraz członkiem Rady Naukowej trzech Fundacji: „Alpha”, „Orator” i „Teatroterapia”, czynnie uczestnicząc w organizowaniu konferencji, seminariów i szkoleń, wygłaszając referaty, prowadząc warsztaty oraz pełniąc różne funkcje w ich zarządach. Za swoją działalność naukową, dydaktyczną i społeczną wielokrotnie wyróżniany i nagradzany. W 2008 roku otrzymał prestiżowy medal „Twórcy Polskiej Rehabilitacji”, przyznany przez kapitułę Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie rehabilitacji.
Poza pracą naukowo-dydaktyczną i działalnością społeczną zajmuje się malarstwem. Brał udział w kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych, krajowych i zagranicznych. W 2007 roku debiutował tomikiem wierszy w konwencji haiku, pt. Nieodgadnione snu udręki, by w kolejnych latach opublikować: W drażliwości swej (2008), Takie tam, portrety, refleksje, impresje (2009), Pejzaż. W poszukiwaniu harmonii (2012). Jest autorem wspomnień Chwila (2012).