Spotkanie
we wtorek 23 lutego 2016 r. o godz. 18.00
Wstęp wolny
Polski Klub Ekologiczny
Okręg Środkowo-Wschodni
Zastępca Dyrektora ds. Gospodarki Leśnej
dr inż. Adam Kornat
Lasy regionu, ich rola i znaczenie dla środowiska przyrodniczego
Leśne historie
Lasy w Polsce zajmują powierzchnię 9,2 mln. ha (GUS 2015). Lesistość wynosi 29,4 %.
W zasięgu działania Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie znajduje się 419 tys. ha lasów Skarbu Państwa oraz 235 tys.ha lasów innych własności (głównie osób prywatnych). Lesistość w regionie wynosi 23% i należy do jednej z najniższych w kraju. W skład RDLP wchodzi 25 nadleśnictw.
Lasy dyrekcji charakteryzują się dużym zróżnicowaniem pod względem rozmieszczenia i wielkości kompleksów. Największe obszary leśne to: Lasy Puszcza Solska wraz z Lasami Janowskimi, Lasy Roztocza, Lasy Strzeleckie, Lasy Sobiborsko – Włodawskie, Parczewskie oraz Lasy Kozłowieckie.
Klimat obszaru jest zróżnicowany i zaliczony w części północnej do strefy umiarkowanej – przejściowej, zaś na południu (Kotlina Sandomierska, Roztocze) do strefy podgórskich nizin i kotlin. Geomorfologicznie teren RDLP rozciąga się od szerokich równin na północny po wzniesienia Wyżyny Lubelskiej i Roztocza oraz Kotlinę Sandomierską na południu.
Zróżnicowane warunki klimatyczne i glebowe wpłynęły na wykształcenie się różnego typu siedlisk. Siedliska borowe zajmują tutaj 46,8%, a lasowe 53,2% powierzchni. Drzewostany są zróżnicowane pod względem składu gatunkowego i struktury. Dominującym gatunkiem jest sosna, która zajmuje prawie 69% powierzchni leśnej. Z pozostałych gatunków lasotwórczych istotny udział mają: dąb, brzoza i olsza. Przeciętny wiek drzewostanów jest wysoki i wynosi 65 lat. Około 45% powierzchni Lasów Państwowych zajmują lasy ochronne.
Na terenie dyrekcji położony jest jeden z 25 utworzonych w Polsce Leśnych Kompleksów Promocyjnych – Lasy Janowskie. Jego zadaniem jest propagowanie zrównoważonej gospodarki leśnej, ochrony zasobów przyrody oraz edukacja ekologiczna społeczeństwa.
Celem działań leśników jest uzyskiwanie drzewostanów o najlepszych cechach jakościowych i genetycznych, odpornych na szkodniki owadzie i grzybowe, niekorzystne warunki klimatyczne i zanieczyszczenia powietrza. Kryterium tym najbardziej odpowiadają rodzime, lokalne ekotypy. Dlatego zbiór nasion prowadzi się z wybranych, najlepszych drzew i drzewostanów rodzimego pochodzenia. Zebrane nasiona wysiewane są w szkółkach leśnych, gdzie hoduje się średniorocznie 50 do 70 mln. sztuk sadzonek drzew i krzewów leśnych.
Wykorzystywane jest również naturalne odnawianie się drzew (tzw. samosiewy). Są one najlepszą metodą uzyskiwania nowego lasu, gdyż powstają bez ingerencji człowieka w prawa przyrody.
W zagospodarowaniu współczesnych lasów w szerokim zakresie stosuje się formy zagospodarowania przyjazne środowisku. Taki sposób zagospodarowania; pozostawianie nasienników i grup starych drzew oraz kształtowanie stref ekotonowych zwiększa bioróżnorodność i wpływa na walory krajobrazowe obszarów leśnych.
Wiele uwagi leśnicy poświęcają ochronie przyrody w lasach.
Kilka lat temu przeprowadzona została w skali kraju, na wszystkich gruntach zarządzanych przez nadleśnictwa inwentaryzacja przyrodniczo-leśna. Na tej podstawie możliwa jest ochrona gatunków i siedlisk zagrożonych. Na gruntach LP zlokalizowana jest zdecydowana większość istniejących obiektów ochrony przyrody. W zasięgu działania nadleśnictw dyrekcji lubelskiej utworzono m.in. 74 rezerwaty przyrody, 357 stref ochronnych dla gatunków chronionych i 1102 użytków ekologicznych. W ramach tworzenia europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 wyznaczono w zasięgu jej działania 19 Obszarów Specjalnej Ochrony oraz 72 Specjalne Obszary Ochrony. Na tym terenie funkcjonuje również 16 Parków Krajobrazowych i 16 Obszarów Chronionego Krajobrazu.
Wszystkie prace w lesie wynikają ze sporządzanych wcześniej i szeroko konsultowanych społecznie planów 10 letnich (zwanych planami urządzenia lasu), w których wszystkie czynności gospodarcze poddawane są szczegółowej ocenie ich wpływu na środowisko.
Leśnicy starają się szeroko informować społeczeństwo o lasach i gospodarowaniu w nich. Odbywa się to przede wszystkim poprzez stronę internetową www.lublin.lasy.gov.pl, a także poprzez cykle audycji radiowych nadawanych przez lokalne stacje radiowe. Powstaje również szereg publikacji promocyjnych i edukacyjnych, przekazujących wiedzę o lasach i leśnictwie, walorach przyrodniczych, rekreacyjnych i turystycznych oraz zachęcających do spędzania czasu na łonie natury.
Obszar działania lubelskiej dyrekcji obfituje również w miejsca cenne historycznie. Prowadzone są więc działania związane z ochroną tych wartości – zwłaszcza zachowania pamięci o ciekawych i ważnych wydarzeniach i osobach z nimi związanych. Między innymi na tym terenie pracował przez wiele lat wybitny leśnik, późniejszy prof. Jan Miklaszewski, wiceminister ds. leśnictwa w odrodzonej Ojczyźnie, naukowiec i rektor SGGW.
Są tu zarówno pamiątki po powstaniach narodowych oraz z okresu I i II wojny światowej, jak również obiekty związane z wielokulturowością regionu. Znane są również miejsca z czasów o wiele dawniejszych – kurhany i grodziska. Obiekty te są otoczone stosowną opieką we współpracy z właściwymi urzędami (konserwatorami zabytków, samorządami). Nadleśnictwa uczestniczą w ich renowacji i utrzymaniu (liczne miejsca pamięci narodowej- kapliczki i mogiły bohaterów, cmentarze leśne, samotne krzyże itp.). Wspierane są badania miejsc kulturowo ważnych. Ich zwiedzanie umożliwiają tworzone tematyczne ścieżki edukacyjne, ustawianie tablic informacyjnych i drogowskazów, fundowane są pamiątkowe pomniki. Informacje o cennych obiektach kulturowych zamieszczane są w wydawanych informatorach i folderach nadleśnictw, które są szeroko rozpowszechniane zarówno wśród miejscowej ludności, jak również wśród turystów.
A wszystko po to, żeby pamiętać i utrwalać fakty, aby przypominać, że ..
…Las zawsze szumiał po polsku…
Polski Klub Ekologiczny
Powstał w 1980 r. w Krakowie w czasie pierwszego zrywu Solidarności jako niezależna organizacja ekologiczna stawiająca sobie za cel wdrażanie idei ekorozwoju. Był pierwszą organizacją w bloku państw socjalistycznych pozarządową otwarcie sprzeciwiającą się traktowaniu środowiska jako dobra niczyjego, stanowiącego wartość drugorzędną w stosunku do gospodarki kraju. W następnych latach PKE rozwijał się w drodze powstawania okręgów i kół. PKE uczestniczy w międzynarodowym ruchu ekologicznym – jest członkiem kilku organizacji zagranicznych.
Polski Klub Ekologiczny
Okręg Środkowo-Wschodni
Początki działalności sięgają 1981 r. Jest on organizacją pozarządową pożytku publicznego. Posiada osobowość prawną. Jest zarejestrowany pod numerem KRS 0000153780. Gromadzi w swoich szeregach naukowców, praktyków ze środowisk inżynieryjnych i humanistycznych oraz młodzież. Uczestniczą oni w pracach zespołów problemowych Klubu: ochrony przyrody, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, energii odnawialnej, rolnictwa ekologicznego, edukacji ekologicznej i ekoturystyki. Wspieramy wszelkie działania w regionie, służące przywracaniu równowagi ekologicznej w środowisku przyrodniczym, czystości biosfery, ochronie krajobrazu naturalnego i kulturowego. Klub podejmuje interwencje na rzecz przestrzegania prawa w zakresie kształtowania, ochrony i restytucji środowiska i zdrowia ludzi. Poprzez swoich ekspertów wspiera inicjatywy lokalne mieszkańców na rzecz ochrony środowiska. Wpływa na podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizacje spotkań, warsztatów, seminariów, konferencji i publikacje z zakresu ochrony środowiska.
W realizacji celów programowych Polski Klub Ekologiczny Okręg Środkowo-Wschodni współpracuje ze środowiskami naukowymi wyższych uczelni Lublina, Instytutem Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB w Puławach, instytucjami państwowymi i samorządowymi, organizacjami pozarządowymi i szkołami. W ramach realizacji naszych celów współdziała z władzami państwowymi i samorządowymi. Uczestniczy w konsultacjach, opiniowaniu inwestycji i dokumentów programowych dotyczących strategii ochrony środowiska w regionie.
Celem naszych działań jest:
– uznanie ekorozwoju, jako podstawy polityki społeczno-gospodarczej państwa
– poprawa stanu środowiska przyrodniczego Polski
– ochrona krajobrazu naturalnego i dziedzictwa kulturowego
– kształtowanie w społeczeństwie świadomości, że jakość życia zależy od racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi i zachowania równowagi między środowiskiem a rozwojem cywilizacji
– powszechna edukacja ekologiczna
Polski Klub Ekologiczny
Okręg Środkowo-Wschodni
ul. Turystyczna 44, 20-207 Lublin
tel. 506-693-379, e-mail: pke-lublin@wp.pl
Prezes:
dr inż. Mariusz Zarychta
_________________________
dr inż. Adam Kornat
Leśnik. Absolwent Technikum Leśnego w Biłgoraju oraz Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie. Słuchacz Studium Podyplomowego z zakresu hodowli lasu na Wydziale Leśnym SGGW w Warszawie (praca „Odnowienia naturalne sosny w Puszczy Solskiej na terenie Nadleśnictwa Józefów” wykonana pod kierunkiem prof. dr hab. Tadeusza Andrzejczyka).
Długoletni pracownik Lasów Państwowych. Od 1982 roku w Nadleśnictwie Tomaszów. Szczególnie cennym doświadczeniem była dla niego praca na stanowisku nadleśniczego terenowego w zróżnicowanych i bogatych przyrodniczo lasach Roztocza. Pozwalało to poznawać las i pogłębiać wiedzę teoretyczną w dziedzinie postępowania hodowlanego i ochronnego w drzewostanach jodłowych i bukowych oraz z udziałem tych gatunków rosnących na żyznych siedliskach wyżynnych. Następnie pracował jako leśniczy szkółkarz w Rebizantach k. Suśca realizując swoje zainteresowania w zakresie genetyki i nasiennictwa leśnego oraz jako zastępca nadleśniczego w Nadleśnictwie Józefów gospodarując w rozległych siedliskach borowych Puszczy Solskiej. W latach 1998-2002 pełnił funkcję z-cy dyrektora ds. zagospodarowania oraz był dyrektorem Regionalnej Dyrekcji LP w Lublinie. Przez kolejne 4 lata pracował w Dyrekcji Generalnej LP w Warszawie na stanowisku inspektora Lasów Państwowych nadzorując gospodarkę leśną w nadleśnictwach położonych na terenie RDLP w Radomiu, w tym głównie w Górach Świętokrzyskich.
Od 2006 roku zajmuje się zagospodarowaniem lasów lubelskich pełniąc funkcję zastępcycy dyrektora ds. gospodarki leśnej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Lublinie.
W swoich działaniach przywiązuje dużą wagę do kompleksowego podejścia do problemu harmonijnego zagospodarowania i ochrony zasobów przyrody regionu, do zachowania walorów przyrodniczych przy jednoczesnym ich użytkowaniu. Jest zwolennikiem szeroko rozumianej ochrony środowiska na zasadzie zrównoważonego, opartego na wiedzy i doświadczeniu, rozwoju wszystkich jego elementów, łącznie z uwzględnieniem racjonalnej gospodarki człowieka.
Prywatnie interesuje się historią regionu, a zwłaszcza przeszłością lasów i ludźmi z nim związanych.
W ramach Polskiego Towarzystwa Leśnego działa na rzecz pogłębiania i promocji wiedzy o lesie i zachodzących w nim procesach.
Uważa, że służba leśna to więcej niż praca – to misja, pasja, zamiłowanie, tradycja i historia, to pewien (dobry) sposób na życie.
Publikacje:
Walory przyrodnicze i krajobrazowe lasów Lubelszczyzny oraz problemy ich ochrony. (w:) S. Radwan i Z. Lorkiewicz (red.): „Problemy ochrony i użytkowania obszarów wiejskich o dużych walorach przyrodniczych”, Lublin 2000, Wydawnictwo UMCS.
Planowanie i realizacja cięć pielęgnacyjnych i przekształce01niowych na przykładzie RDLP Lublin. (w:) „Cięcia pielęgnacyjne i przekształceniowe jako sposoby osiągania stabilności drzewostanów” – materiały szkoleniowe. Zarząd Główny SITLiD, Warszawa 2007.