Spotkanie 
we wtorek 16 października 2018 r. o godz. 18.00

Wstęp wolny

Spotkanie historyczne
dr Tadeusz Doroszuk

Niepogodzeni z niewolą

Spotkanie autorskie i promocja książki

Gmina Wisznice w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1944

ulotka.pdf

Druga wojna światowa jest stale obecna w świadomości Polaków. Wynika to z wielu czynników. Należą do nich m.in. ogrom strat poniesionych przez społeczeństwo polskie, właściwie w każdej dziedzinie, a także siła i rozmach oporu wyrażający się w istnieniu Polskiego Państwa Podziemnego. Literatura problemu już jest obszerna, a z każdym rokiem powiększa się o nowe pozycje. Rzadko jednak przedstawiane są realia powszedniego dnia okupacji.
Prezentowana książka jest monografią gminy Wisznice, Małej Ojczyzny Tadeusza Doroszuka. W publikacji autor nie ograniczył się tylko do ukazania oporu i martyrologii, ale przedstawił zjawiska społeczne występujące w czasie niemieckiej okupacji. Znajomość tamtych stron sprawiła, że ludzie otworzyli przed nim swoje archiwa domowe i serca, dzięki czemu zebrał materiały o wyjątkowej wartości. Szczególnie dotyczy to okresu przejściowej okupacji Wisznic przez wojska sowieckie (wrzesień-październik 1939 r.) oraz nagannych postaw niektórych mieszkańców.
Tadeusz Doroszuk swoje rozważania oparł o rozległy materiał źródłowy zgromadzony w dziesięciu archiwach państwowych, dwóch bibliotekach oraz archiwach kościelnych i szkolnych. Dało to możliwość przedstawienia całokształtu zjawisk występujących w okresie wojny i okupacji.
Wisznice zostały potraktowane przez Niemców w szczególny sposób. Mieściła się tu siedziba Komisariatu Wiejskiego (Landkomisariat), co powodowało pewną koncentrację sił okupacyjnych, takich jak żandarmeria i jednostki gospodarcze. Mieszkańców poddano stałemu nadzorowi, co sprawiło, że warunki ich życia były wyjątkowo trudne. I właśnie ukazanie codzienności okupacyjnej to najmocniejsza strona niniejszego opracowania.
Wpublikacji Gmina Wisznice w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1944. Studia z dziejów omówione zostały szczegółowo strategie przetrwania mieszkańców i ich pomysłowość. Jednocześnie Autor pokazał okrucieństwo okupanta, nieodbiegające na tym terenie od tego, co działo się w całym kraju. Kwestią niezwykle ciekawą są fragmenty traktujące o postawach mniejszości narodowych, które nie były budujące. Ludność żydowska entuzjastycznie witała Armię Czerwoną we wrześniu 1939 i z rozmachem przystąpiła do organizowania struktur władzy sowieckiej. Nie inaczej było w przypadku miejscowych Ukraińców, którzy robili to samo, a później współpracowali z Niemcami.
Ważną zaletą opracowania jest personifikacja wydarzeń. Autor (gdzie może) podaje imiona i nazwiska postaci odgrywających główne role w okupacyjnych zdarzeniach. Wszystko to sprawia, że dzieje Wisznic nabierają barw i są powiązane z dziejami konkretnych osób. Publikacja jest niezwykle ważna dla miejscowych obywateli, ponieważ dokumentuje życie, martyrologię i walkę ich przodków.
Książka ma charakter naukowy, ale zarówno jej treść, jak i forma przekazu sprawiają, że kierowana jest do szerokiego grona odbiorców: regionalistów, uczniów i nauczycieli. To ważna lektura dla poznania najnowszej historii gminy Wisznice. Stanowi również przyczynek do dziejów polskiej wsi w okresie okupacji.

prof. dr hab. Zbigniew Zaporowski

[w:]Tadeusz Doroszuk,Gmina Wisznice w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1944, Lublin-Wisznice 2018 , s. 13-14

Żydzi dowożący wodę do getta

Absolwenci klasy siódmej z gronem pedagogicznym Szkoły Powszechnej w Wisznicach, 4 lipca 1944 r

Oddział partyzancki Rejonu VII AK. Od lewej w górnym rzędzie: Zbigniew Perucki „Rysiek” Stanisław Wierzbicki „Żyd”, Zygmunt Kopa „Czarny”, „Szary” Bolesław Chilczuk „Tozia” Kazimierz Perucki „Skała” w środkowym rzędzie od lewej: Stanisław Zaborowski „Promyk”, Kazimierz Kowalski „Wicek” Stefan Piestrzyński „Felek”, por. Aleksander Wereszko „Roch”, st. sierż. WładysławJasiński „Grab”, ppor. Jan Przyślak „Staś”, Aleksander Zaleszczyk „Leszcz”, Wacław Łazuka „Sokół” siedzą od lewej: Seweryn Makarewicz „Brzózka” Stanisław Miłosz „Szyba”, Marian Piszczatowski „Brzoza”

Dwór Kraszewskich w Romanowie spalony przez partyzantkę sowiecką w sierpniu 1943 r., zima 1943-1944

dr Tadeusz Doroszuk – historyk, dokumentalista. Absolwent UMCS w Lublinie i studiów MBA Uniwersytetu Illinois i Politechniki Lubelskiej. Długoletni wicekurator oświaty w Lublinie, pracownik NIK w Warszawie. Od 2000 r. związany z Telewizją Polską, m.in. jako dyrektor Ośrodka w Lublinie. Twórca lubelskiej szkoły dokumentu historycznego. W latach 2008-2016 odpowiedzialny za wizją i kształt programowy T7P Historia.
Jego zainteresowania naukowo-badawcze dotyczą przede wszystkim okresu wojny i okupacji. Autor m.in. monografii Bastiony Podlasia i kilkunastu artykułów. Konsultant filmów o tematyce historycznej. Od lat aktywnie działa na rzecz budowania właściwego wizerunku Polski za granicą kształtowania świadomości narodowej Polaków. W uznaniu zasług na tym polu w 2006 r. odznaczony przez Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego Krzyżem Kombatanckim przyznawanym przez Światowe Stowarzyszenie Polskich Kombatantów z siedzibą w Londynie.