Koncert i projekcja filmu
we wtorek 27 listopada 2018 r. o godz. 18:00
Wstęp wolny
100 lat odzyskania przez Polskę niepodległości
Koncert poezji i pieśni legionowych
oraz projekcja filmu
Niepodległość Rzeczpospolitej i Błękitna Armia
generała Hallera
W programie usłyszymy utwory:
Warszawianka, Rota, Manewry strzeleckie, Ta, co nie zginęła, Pierwsza Brygada, Szara piechota, O mój rozmarynie…, Wstań, Polsko moja, Rota hallerowska, Rozkwitały pąki białych róż.
Wykonawcami będą
aktorzy scen warszawskich:
Julia Jarmoszewicz – mezzosopran, aktorka Śródmiejskiego Teatru Muzycznego w Warszawie, Anna Starowicz – wiolinistka, Adam Tkaczyk – aktor i muzyk
Koncert poprowadzi – Jerzy Borkowski
Zobaczymy też film w reż. Leszka Wiśniewskiego pt. „Błękitna Armia” (TVP Lublin).
Drodzy przyjaciele, spotkaliśmy się, by wspólnie uczcić setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę. Przypomnimy tragiczne chwile utraty niepodległości, ale przede wszystkim chwalebne momenty jej odzyskania, piosenką, poezją i obrazem. Tysiąclecie naszej historii miało momenty lepsze i gorsze, ale osiemnasty wiek zakończył się tragicznie. W 1772 roku trzy sąsiednie mocarstwa, Rosja, Prusy i Austria, korzystając z osłabienia Polski spowodowanego wewnętrznymi konfliktami, pod pretekstem obrony naszego kraju przed Konfederacją Barską, która zwalczała armię rosyjską najeżdżającą nasze terytoria, przystąpiły do pierwszego podziału i aneksji poważnej części terytorium Rzeczpospolitej. Przed końcem XVIII wieku dwa kolejne rozbiory sprawiły, że Polska zniknęła z kart Europy na 123 lata.
Katastrofa rozbiorów i unicestwienie państwowości nie złamało Polaków. Wola odzyskania niepodległości przejawiała się w zbrojnych zrywach w Insurekcji Kościuszkowskiej w 1774 roku, w Powstaniu Listopadowym w 1831 czy w Powstaniu Styczniowym w 1863. Nie zapominajmy o uczestnictwie Polaków w różnych kampaniach Napoleona wzdłuż i wszerz Europy, a w szczególności w kampanii rosyjskiej w 1812 roku, do której przystąpiło sto tysięcy naszych rodaków.
We Francji już od października 1914 roku walczy na froncie dwustuosobowa kompania „bajończyków” (nazwa pochodzi od miejscowości Bayonne, gdzie formowało się przyszłe polskie wojsko). Dwie bitwy na północy Francji pod Carençy i pod Souchez w czerwcu 1915 roku przyniosły straty, które sprawiły, ze oddział został rozwiązany, a niedobitki zostały wcielone do armii francuskiej.
Niemniej Polska Armia we Francji odradza się. Zobowiązania Ententy w stosunku do sojusznika rosyjskiego blokującego powstawanie polskiego wojska we Francji przestały obowiązywać w związku ze zwycięstwem rewolucji bolszewickiej. Polskie siły zbrojne powołane dekretem prezydenta Raymonda Poincaré z inicjatywy Romana Dmowskiego 4 czerwca 1917 roku oraz kierowanego przez niego Komitetu Narodowego Polskiego formują się zasilane 25 tysiącami polskich żołnierzy wziętymi do niewoli przez Włochów z armii austriackiej, jak też ochotnikami z Wielkiej Brytanii i Holandii. Akcja Ignacego Paderewskiego, przy czynnym jej poparciu przez prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona, sprawiła, że oddziały polskich ochotników ze Stanów Zjednoczonych, z Kanady i Brazylii zasilają te siły. Powstaje Błękitna Armia, a dowództwo nad nią przejmuje z rąk generała Louisa Archinarda polski generał Józef Haller. Od kwietnia do czerwca 1919 roku trwało przerzucanie tej Armii z Francji do Polski. Armia złożona wówczas z 68 tysięcy żołnierzy trafiła na front wschodni i walczyła z Armią Czerwoną. W jej skład weszły polskie formacje, które powstawały w Rosji. Francuska kadra oficerska jest sukcesywnie zastępowana przez polskich oficerów.
Jerzy Borkowski
ROTA HALLEROWSKA
Ostał nam jeszcze w piersi gniew
I kosa w krzepkiej dłoni
Za oręż chwyćcie! Krew za krew
— Do broni czas — do broni!
Któż z nas doma ostać mógł?
Tak nam dopomóż Bóg…
Powstańcie wszyscy! Nadszedł czas
Do broni! Haller wzywa —
Któż jak nie On powiedzie nas
Pęknięte skuć ogniwa?
Nie zhańbi ziemi naszej wróg
Tak nam dopomóż Bóg…
W tysiące koni będziem gnać
Jak piorun i jak burza —
Gdy przyszła pora prać — to prać
Aż łeb się w krwi unurza —
Nie damy ziemi skąd nasz ród
Tak nam dopomóż Bóg…
Cóż stąd, że wkoło chytry wróg
Jak pająk sieć rozsnuwa —
Pójdziemy w mgłę polskich dróg
Nad nami Haller czuwa —
Któżby z nas doma ostać mógł
Tak nam dopomóż Bóg…
Po całej Polsce grzmi jak dzwon
— Na bój i po zwycięstwo!
I płynie śpiew przed Boży Tron
— Racz dać nam hart i męstwo —
Nie damy ziemi skąd nasz ród,
Tak nam dopomóż Bóg…
Zapraszamy do oglądania relacji filmowych z wydarzeń jakie odbyły się w Domu Kultury LSM.
***
