3 października – dr Elżbieta Matyaszewska – „UNIA LUBELSKA” JANA MATEJKI

Spotkanie
w czwartek 3 października 2019 r. o godz. 17.00

Wstęp wolny

CZWARTKI ZE SZTUKĄ
Spotkanie z historykiem sztuki
dr Elżbietą Matyaszewską

JEST TAKIE DZIEŁO…
„UNIA LUBELSKA”
JANA MATEJKI

W Domu Kultury LSM przy ulicy Konrada Wallenroda 4a w Lublinie, począwszy od 3 października 2019 roku, rozpocznie się kolejny cykl spotkań prowadzonych przez historyka sztuki dr Elżbietę Matyaszewską, mających na celu przybliżenie zagadnień związanych ze sztukami pięknymi. Jak zapowiada tytuł przewodni, w określone czwartki słuchacze tych otwartych wykładów połączonych z prezentacją multimedialną zabierani będą na wirtualny spacer do świata obrazów, rzeźb oraz w architektoniczną przestrzeń, by poznać wyjątkowych twórców, historie ich życia oraz dzieła przez nich tworzone. Tegoroczne wędrówki w świecie sztuki zostały opatrzone tytułem „Jest takie dzieło…”, a ich celem będzie pokazanie jednego dzieła sztuki wraz z jego kontekstem historycznym, kulturowym, a także warsztatowo-artystycznym.

Zadaniem owego cyklu będzie też próba odtworzenia dziejów wybranego arcydzieła sztuki malarskiej, rzeźbiarskiej, a także architektonicznej od momentu pojawianie się zamysłu artystycznego twórcy, aż po współczesny odbiór jego dzieła. W prezentowanym materiale zostaną też ujęte najważniejsze fakty z życia danego artysty, pozwalające lepiej poznać epokę, w której przyszło mu tworzyć. Wśród omawianych postaci znajdą się malarze tworzący obrazy podziwiane obecnie w największych muzeach świata, niezwykle utalentowani, choć czasem trochę zapomniani rzeźbiarze, o których istnieniu nieustannie przypominają ich trójwymiarowe dzieła, a także architekci, pozostawiający świadectwa swego kunsztu w wielu miejscach na świecie.

Pierwszym bohaterem będzie obraz Jana Matejki „Unia Lubelska”, namalowany w roku 1869. Przypominamy to dzieło nie bez kozery, gdyż rok 2019 jest czasem świętowania 450 rocznicy podpisania rzeczywistej unii między Koroną Królestwa Polskiego a Wielkim Księstwem Litewskim, zaprzysiężonej 1 lipca 1569 roku na sejmie w Lublinie. Dzieło jednego z najważniejszych malarzy historycznych w dziejach sztuki polskiej ukazuje nie tylko to konkretne wydarzenie, ale też, poprzez sposób zakomponowania całości, staje się swoistym „teatrum dziejów” Rzeczpospolitej Polskiej. Matejko, zgodnie ze swym zwyczajem, wprowadził do obrazu „wielkich nieobecnych”, czyli osoby w rzeczywistości nieuczestniczące w zaprzysiężeniu unii, ale swym wcześniejszym działaniem mocno się do niej przyczyniające. W ten sposób obraz „Unia Lubelska” wpisał się w cykl Matejkowskich obrazów historiozoficznych, będących bardziej opisem procesów dziejowych niż li tylko plastycznym dowodem konkretnego wydarzenia historycznego.

Elżbieta Matyaszewska
– historyk sztuki, doktor nauk humanistycznych, absolwentka historii sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Były pracownik Instytutu Leksykografii KUL – redaktorka i autorka haseł z zakresu sztuki religijnej, zamieszczonych w Encyklopedii katolickiej. Przez lata współpracowała z redakcjami lubelskich i warszawskich periodyków, publikując relacje z wystaw sztuki dawnej i współczesnej, a także cykliczne teksty z zakresu historii ubioru, mody i rzemiosła artystycznego. W ramach prac związanych z gromadzeniem informacji o  stratach kultury polskiej, prowadzonych przez Wydział do spraw Strat Wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przygotowała kilkadziesiąt kart obiektów rzeźbiarskich z XIX i XX wieku utraconych podczas II wojny światowej. Obecnie współpracuje z Instytutem Sztuki PAN w Warszawie, a także Redakcją Polskiego Słownika Biograficznego, pisząc biogramy polskich artystów, przewidziane do kolejnych tomów obu słowników. Utrzymuje stały kontakt jako wykładowca z Uniwersytetem Trzeciego Wieku w Lublinie, Tomaszowie Lubelskim oraz Świdniku, a także z Filharmonią Lubelską, przygotowując tam, w ramach Akademii Muzyki i Plastyki, prezentacje z zakresu sztuk plastycznych, wpisujące się w określone tematy muzyczne (oferta jest skierowana do szkół ponadpodstawowych Lublina i regionu). Od paru lat związana jest z Domem Kultury LSM w Lublinie, gdzie w ramach tematów przewodnich „Niespiesznie po Lublinie”, „Czy artysta może być kobietą”, „Galeria arcydzieł”, prowadzi cykliczne wykłady z historii sztuki, popularyzujące wiedzę o znanych i mniej znanych artystach oraz artystkach, a także wybranych arcydziełach sztuki europejskiej.
Jest autorką książki „Wierzę w cuda nie od dziś”. Religia w życiu i twórczości Jana Matejki (Lublin 2007), współautorką albumowego opracowania Matejko. Obrazy olejne. Katalog (Warszawa 1993), autorskich rozdziałów w kilku publikacjach zbiorowych dotyczących ikonograficznej obecności zwierząt w dziełach sztuki, referatów posesyjnych podejmujących problematykę sztuki religijnej oraz kilkudziesięciu publikacji naukowych i popularnonaukowych z zakresu ikonografii chrześcijańskiej i malarstwa polskiego. Jest członkiem Stowarzyszenia Historyków Sztuki.