2 grudnia – SPEKTAKL SŁOWNO-MUZYCZNY – 5 wieków poezji w Lublinie. Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej /// FILM – Anamorfoza

Spektakl i projekcja filmu
w poniedziałek 2 grudnia 2019 r. o godz. 18.00
Wstęp wolny

SPEKTAKL SŁOWNO-MUZYCZNY

5 wieków poezji w Lublinie.
Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej

scenariusz – Józef Bilski, reżyseria – Dariusz Boruch, scenografia – Ewa Górecka, Zuza Cesnowska
słowo: Dariusz Boruch (reżyser), Katarzyna Szczepaniak (sufrażystka), Andrzej Samborski (bon vivant), Jeremi Jastrzębski (recenzent), Artur Konrad Żołądź (Czechowicz), Monika Mełgieś-Czapińska (lady), Ewa Górecka (Rachel), Józef Bilski (głos)
muzyka: Marek Andrzejewski, Piotr Selim, Andrzej Samborski, Katarzyna & Tomasz Szczepaniak
WYBRZMIĄ WIERSZE:
Franciszki Arnsztajnowej, Stanisława Ciesielczuka, Tadeusza Cugowa, Józefa Czechowicza,
Stanisława Grędzińskiego, Julii Hartwig, Sebastiana Klonowica, Kajetna Koźmiana, Bolesława Leśmiana, Józefa Łobodowskiego, Heleny Platty, Jerzego Pleśniarowicza, Wincentego Pola, Mikołaja Reja, Marcina Różyckiego, Edwarda Stachury, Ludwika Starskiego, Ewy Szelburg-Zarembiny, Szymona Szymonowica, Juliana Tuwima, Andrzeja Własta, Karola Wojtyły
oraz
współczesnych poetów lubelskich: Marka Andrzejewskiego, Józefa Bilskiego, Jeremiego Jastrzębskiego, Tomasza Kowalczyka, Jerzego Księskiego, Hanny Lewandowskiej, Waldemara Michalskiego, Stanisława Popka, Andrzeja Samborskiego, Barbary Stępniak-Wilk, Alfreda Wierzbickiego, Bogdana Zadury, Stanisława Żurka.

FILM

Anamorfoza

scenariusz i reżyseria – Patryk Stępniak
występują: Tomasz Pieńkowski, Janina Łukasik, Jakub Stępniak, Jan Kurowiak, Józef Bilski, Tomasz Stępniak, Izabela Bartkowiak, Aleksander Furtak, Barbara Stępniak, Ignacy Oboz
muzyka: Izabela Bartowkiak – klarnet, Agata Glińska – fortepian, Bartosz Jakóbczak – obój, Miriam Ligaj – skrzypce, Alicja Nowak – akordeon, Diana Ślęczek – flet poprzeczny.

5 WIEKÓW POEZJI W LUBLINIE.
OD UNII LUBELSKIEJ DO UNII EUROPEJSKIEJ

Na pierwszy rzut oka akcja spektaklu prowadzona jest w konwencji próby teatralnej lub kabaretowej, próby sztuki pt. „Opowiedzieć Lublin”, odbywającej się gdzieś TU, kiedyś w 20-leciu międzywojennym.
Czy aby jednak na pewno? Mówią do nas ze sceny Czechowicz i Platta, płyną wiersze Ciesielczuka i Leśmiana. Reżyser ma uwagi, recenzent martwi się o sponsorów i wpływy biletów, a lekkoduch-poeta domaga się wina, kobiet i śpiewu zamiast poważnych wierszy. A te owszem są – pod postacią starszych epok i ikonicznych poetów związanych z Lublinem – Mikołaja Reja, Kajetana Koźmiana czy Wincentego Pola – pojawiają się oni w muzycznych aranżacjach artystów Lubelskiej Federacji Bardów – Marka Andrzejewskiego i Piotra Selima. A tuż tuż, zaraz przeboje epoki – „Bay Mir Bistu Sheyn” czy „Już nie zapomnisz mnie” w wykonaniu Andrzeja Samborskiego. Obok nieco kontrastowo brzmią wiersze Julii Hartwig i Franciszki Arnsztajnowej w autorskich kompozycjach duetu Katarzyny i Tomasza Szczepaniaków. A więc mamy lata 20., lata 30., z całym swoim kolorytem, emocjami i powiewem skandalu. Ale poezja lubi być nieoczywistą. Uważne oko wyszuka wśród scenografii nieprzystające do konwencji rekwizyty. Wprawna myśl pozna, włożone w usta postaci z międzywojnia, wiersze artystów nam współczesnych.
A więc czy to aby na pewno Czechowicz, czy może już Cugow? Kim tak naprawdę jest ów poeta? Licentia poetica oraz realizm magiczny mają w tym spektaklu specjalne miejsce. Wszak poezja ma służyć jako środek przenikania się rzeczywistości. Świat wrażeń i wyobrażeń towarzyszący Im – awanturnikom, futurystom, poetom lubelskiej awangardy nie istniał tylko dwadzieścia lat ani nie skończył się po 1939. Pewne pojęcia, poszukiwania, bunt były jednakie dla tych, co byli przed nimi i dla tych, którzy nastali – nastaną! – po nich.
W tym kontekście szczególny wydźwięk ma towarzyszący spektaklowi film Patryka Stępniaka pt. „Anamorfoza”. Tytułowe malarskie zjawisko celowego odkształcenia obrazu zostało potraktowane jako pretekst do ujrzenia w Lublinie XXI wieku Lublina międzywojnia bądź jeszcze dawniejszego.
Zaś głos z offu płynący od czasu do czasu ponad zaciemnioną sceną będzie nastrajał, by zastanowić się, gdzie zaczyna się nasze „dziś” i gdzie (i czy aby na pewno?) kończy „kiedyś”.
Puszczamy więc do Państwa perskie oko – szukajcie przenikania światów…

Józef Bilski

ANAMORFOZA (Lublin 2012)

Anamorfoza mówi o bezpowrotnym zatraceniu ducha i charakteru dawnego Lublina. Proces przemiany miasta odbywa się niezależnie od bohatera i nadal trwa wokół nas. Pełne życia i ludzi miejsce stało się opuszczonym i zaniedbanym placem, na który wkroczyła nowoczesność. Zasłaniając wszelkie oznaki niegdysiejszego miasta reklamami, pstrokatymi szyldami, wyświetlaczami pozostawiła po sobie obdrapane, pomazane mury. Zabieg tytułowej anamorfozy jest niefizyczny, możliwy jedynie w wyobraźni widza. Dzięki niemu możliwy jest wgląd w dawne oblicze miasta, fotografie uwieczniające jego wygląd i żyjących wtedy ludzi stają się zwierciadłem odbijającym drobnymi refleksami stary Lublin na powierzchni nowego. W odmienny sposób, niż w klasycznej metodzie, zakrzywienie perspektywiczne, konieczne do stworzenia anamorficznego złudzenia, objawia się jako płynne niuanse czasów, nieuchwytna i zacierająca się granica obu światów.

Przemijanie miejsca wiąże się również z przemijaniem ludzi. Mieszkańcy spotykani przez anonimowego bohatera są równie ulotni jak miejsca, w których są spotykani. Świadomość nikłości ich istnienia budzi niepokój a zarazem oczekiwanie na nieuniknione wymazane z pamięci. Nagłe odejścia sygnalizowane są poprzez pozostawienie charakterystycznych dla każdej postaci przedmiotów, które odnajdywane zostają przez bohatera. Podobnie jak całe miasto, i jego czeka taki sam los – przeminięcie.

B I O G R A M Y
MAREK ANDRZEJEWSKI – autor, kompozytor, wykonawca piosenek. Współzałożyciel Lubelskiej Federacji Bardów, lider Grupy Niesfornych. Laureat wielu prestiżowych, ogólnopolskich festiwali piosenki literackiej (m.in. Studencki Festiwal Piosenki w Krakowie,Śpiewajmy Poezję w Olsztynie, czy Ogólnopolski Festiwal Recitali w Siedlcach). Twórca kojarzony z nurtem piosenki autorskiej, poetyckiej, z kręgiem Krainy Łagodności. Niegdyś związany z folkowym zespołem „Orkiestra św. Mikołaja”. Nagrał 14 płyt (wraz z Federacją), a także 5 autorskich. Jego muzyka to crossover stylów, na który składają się jazz, folk, bossa nova i funk.
JÓZEF BILSKI – historyk, miłośnik gór, a także podróży. Pomysłodawca i współtwórca Wspólnoty Literackiej „Verba Orientis”. Prezes Fundacji Testudo. Animator kultury – organizator dwóch festiwali, kilku cykli koncertowych i poetyckich oraz współtwórca licznych imprez kulturalnych na Lubelszczyźnie oraz w Bieszczadach. Poeta, autor 5 tomów wierszy. Jego utwory były publikowane w almanachach i antologiach (m.in. Dźwiękosłowa, Ogrodowe iluzje, Haiku o Lublinie, Spotkania poetów Podkarpacia). Laureat konkursów literackich a także fotograficznych. Bywa także jurorem. Jego wiersze są także piosenkami, wykonuje je kilku twórców z kręgu poezji śpiewanej jak również autorski projekt „Zawiani”.
DARIUSZ BORUCH – historyk, muzealnik, prezes Stowarzyszenia Kulturalno – Oświatowego „Węglin Północny”, animator kultury, twórca i lider Amatorskiego Teatru Towarzyskiego. Laureat m.in. III Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuk Komediowych Teatrów Amatorskich w Bielsku Podlaskim. (najlepszy aktor 2016). Uhonorowany Medalem 700–lecia Miasta Lublin oraz Nagrodą Prezydenta Miasta Lublin z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru za osiągnięcia w dziedzinie artystycznej i upowszechnianie kultury.
JEREMI JASTRZĘBSKI – plastyk, poeta, twórca i koordynator działań grupy poetyckiej „Antologia Oddechów”. Członek Wspólnoty Literackiej „Verba Orientis”. Programowo nie zainteresowany drukiem własnej twórczości, aczkolwiek z chęcią czytający swoje wiersze publicznie – m.in. podczas kolejnych edycji Miasta Poezji, w ramach cyklu „Poezjoterapia”, w wydarzeniach organizowanych przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną im. Hieronima Łopacińskiego. W 2015 roku jego wiersze znalazły się w alamanachu Nałęczowskich Spotkań z Minerwą, zaś w 2016 roku pojawiły się w antologii Ogrodowe iluzje wydanej przez Portal Literacki „Ogród Ciszy”. Ma również związki z teatrem – realizował spektakl poetycko-rockowego z grupą Londyn (2008) oraz współtworzył spektakl „Game Over” (2013) powstały w Przestrzeni Inicjatyw Twórczych „Tektura”.
EWA GÓRECKA – kobieta pracująca, która żadnej pracy się nie boi: manager, agent, organizator, społecznik – gangsterka, inżynier, fotograf, cyklistka… Od 2018 roku w zespole Amatorskiego Teatru Towarzyskiego.
MONIKA MEŁGIEŚ-CZAPIŃŚKA – absolwentka pedagogiki wczesnoszkolnej oraz pedagogiki specjalnej na UMCS w Lublinie. Animator zabaw dla dzieci oraz pasjonatka swojej pracy. W ostatnich latach studiów jako przewodnicząca Koła Naukowego Pedagogów i Animatorów Zabawy UMCS organizowała przedstawienia teatralne skierowanych głównie do najmłodszych, w których również grywała (m.in. postać Belli w „Pięknej i Bestii”, wystawianej z okazji Dni Animacji Kultury w 2017 roku).
ANDRZEJ SAMBORSKI – twórca krótkich form literackich, śpiewający poeta, tłumacz, krytyk literacki, dziennikarz, aktor. Członek grup poetyckich „Antologia Oddechów” oraz „Verba Orientis”. Absolwent psychologii KUL oraz wiedzy o teatrze warszawskiej PWST. Laureat m.in. III miejsca w turnieju jednego wiersza podczas XXIX Warszawskiej Jesieni Poezji czy I miejsca na VI Festiwalu Kultury Ekologicznej w Józefowie. Autor zbiorów krótkich form: „To się śpiewa, to się tańczy” (Lublin 1995), „Na śmiech i życie” (Lublin 2004) oraz arkuszy poetyckich „Coś takiego”, „Orzeł czy reszka”. Obecnie w przygotowaniu tomik poetycki „Mój czas”. Dokonywał przekładów twórczości m.in. Zygmunta Frankla. Jego tłumaczenia z jidysz znalazły się w „Tam kiedyś był mój dom… Księgi pamięci gmin żydowskich” (Lublin 2009). Publikował m.in. w czasopismach polskich i izraelskich („Akcent”, „Wyspa”, „Nowiny-Kurier”, „Kontury”). Był także redaktorem polsko-niemieckiej antologii „Zaczarowane Miasto/Die verzauberte Stadt” (Łeba 2008). Jest aktorem Teatru Pierwszego Kontaktu oraz Amatorskiego Teatru Towarzyskiego. Tworzy również teksty piosenek, do których muzykę komponuje m.in. Piotr Czyżowski. Jako śpiewający klezmer wraz z zespołem Chojzes Klezmorim jest laureatem II nagrody w VIII Konkursie Muzyki Folkowej Polskiego Radia Nowa Tradycja (2005) oraz (jako solista) III nagrody w festiwalu Peter-Rohland-Singewettstreit w Burgwaldeck (2008). Aktualnie śpiewa w Chórze Archikatedry Lubelskiej (muzyka klasyczna) oraz w autorskiem projekcie Malachej-Angieły-Aniołowie (repertuar żydowski, rosyjski, polski).
PIOTR SELIM – pianista, kompozytor, wokalista, aranżer, wykładowca… Laureat m.in. Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie, radomskiej Łaźni, Spotkań Bardów we Włocławku, Spotkań z Piosenką Autorską w Biłgoraju i wielu innych…. Od roku 1997 związany z lubelskim środowiskiem artystycznym i Lubelską Federacją Bardów.
KATARZYNA SZCZEPANIAK – poetka, śpiewająca autorka tekstów, aktorka, scenarzystka, reżyserka, animator kultury. Członkini Wspólnoty Literackiej „Verba Orientis”. Od 2013 roku „bawi się w teatr” (jak sama mawia). Założyła Teatr Sztuk Małych „Sztuczki” oraz Amatorski Teatr Osób Niebanalnych „ATON”. Prowadzi zajęcia z bajkotworzenia dla dzieci i dorosłych. Jest także (od 2016) instruktorką teatralną grupy młodzieżowej „Inwencja”. Zainicjowała Przegląd Amatorskich Teatrów Dorosłych „Jako Taki” w DK Czechów. Zarówno poetycko, jak i muzycznie ma na swoim koncie kilka nagród i wyróżnień. Śpiewa głównie w duecie z TOMASZEM SZCZEPANIAKIEM (gitara akustyczna).Wspólnie pracują nad muzyką i aranżacją poszczególnych utworów. Jednak „Kasia i Tomek” to nie jedyny projekt muzyczny autorki. Od czasu do czasu można także usłyszeć Katarzynę w towarzystwie szerszego zespołu, który nakłada na jej autorską twórczość filtr rockowego brzmienia. Zaś w tym spektaklu usłyszymy autorskie opracowania tekstów Franciszki Arnsztajnowej i Julii Hartwig.
ARTUR KONRAD ŻOŁĄDŹ – Urodzony 8 lutego 1994 roku w Jastrzębiu-Zdroju. Doktorant Uniwersytetu Rzeszowskiego – filologia polska, onomastyka. Przewodniczący Sekcji Twórczości Literackiej UR. Prozaik, poeta, muzyk. Bywa też aktorem – rola Czesława Miłosza w spektaklu „Herbert. (Nie)Istnienie” powstałym z okazji Roku Herbertowskiego 2018. Członek Wspólnoty Literackiej „Verba Orientis”. Debiutował w almanachu literackim młodych „Struny serca” (2016). Publikował także w zbiorze „Ścięta szyja słońca (2018) oraz autorskim folderze „Na pokuszenie” (2018). Pisze dla portalu SilesiaYoung. Laureat konkursów poetyckich. Ma za sobą udział w kilku prestiżowych imprezach literackich, takich jak np. Najazd Awangardy na Rzeszów czy Miasto Poezji w Lublinie.