Stowarzyszenie „Nasz Piast”
Spotkanie popularnonaukowe
i promocja książki
Prezentowane wydawnictwo intencjonalnie chce służyć jak najszerszemu gronu czytelników zainteresowanych pogłębieniem swojej wiedzy na temat tradycyjnej kultury lubelskiego regionu. Zatem bezpośrednimi adresatami publikacji są nie tylko nauczyciele, regionaliści, szeroko rozumiani badacze, ale także studenci czy nawet uczniowie i miłośnicy narodowych tradycji. Chcemy też czytelnikowi z innych obszarów kraju zaprezentować podstawowe wartości tradycji kulturowych Lubelszczyzny. Powyższemu założeniu służy też kompozycja tomu. Poszczególne jego rozdziały i artykuły omawiają różne zakresy tematyczne. Tom rozpoczyna refleksja na tematy ogólne. Swojego rodzaju wstęp stanowi tu wypowiedź Ryszarda Szczygła, który przedstawia proces kształtowania się Lubelszczyzny jako regionu historycznego. Kolejno – Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska podjęła kwestię wartości przynależnych etosowi chłopskiemu, a Halina Pelc kreśli ogólny obraz lubelskich gwar.
Dalsze grupy zagadnień rozwijają następne rozdziały. I tak: jest dział poświęcony folklorowi – słownemu i muzycznemu, w którym Jerzy Bartmiński omawia zagadnienie życia pieśni ludowych, a Marta Wójcicka zajęła się gatunkami prozy, z kolei Piotr Dahlig przedstawia specyfikę tradycji muzycznych Lubelszczyzny. W następnej kolejności grupa autorów omawia zagadnienia obrzędowości: dorocznej – Jan Adamowski i Zdzisław Kupisiński oraz rodzinnej – Beata Maksymiuk, zaś Agnieszka Kościuk-Jarosz zarysowuje potrzebę badania obrzędowości miasta Lublina. Są też artykuły poświęcone plastyce obrzędowej – Katarzyna Kraczoń, strojom ludowym naszego regionu – Elżbieta Piskorz-Branekowa oraz potrawom z lubelskiej kuchni chłopskiej – Mariola Tymochowicz. W osobnym rozdziale prezentujemy wschodnie pogranicze językowo- kulturowe. Autorami odpowiednich artykułów są tu: Feliks Czyżewski, który przedstawia refleksje oparte głównie na materiale językowym, a Agnieszka Szokaluk-Gorczyca analizuje kwestie pograniczności w kontekście badań cmentarzy chrześcijaństwa wschodniego. Część merytoryczną tomu zamykają teksty omawiające działania struktur instytucjonalnych i społecznych na rzecz ochrony i upowszechniania wiedzy i wartości lubelskiej, ale i ogólnopolskiej kultury ludowej. Mamy tu wypowiedzi na temat mecenatu państwa – Zdzisław Podkański, roli towarzystw regionalnych – Janina Biegalska, Stowarzyszenia Twórców Ludowych – Paweł Onochin czy działalności CEPELII – Jan Włostowski. Publikację zwieńcza zestaw fotografii dokumentujących lubelski Ogólnopolski Przegląd Zespołów i Grup Kolędniczych.
Ta ostania informacja jest także o tyle ważna, że odnosi się do podstawowych inspiracji związanych z pomysłem i realizacją naszej publikacji. Można powiedzieć, że na początku był pomysł Zdzisława Podkańskiego, aby systematycznie w okresie Bożego Narodzenia organizować przegląd kolędniczy. Dzięki niemu i zebranemu wokół tej idei zespołowi, w tym działaczom Stowarzyszenia „Nasz Piast” i pracownikom Domu Kultury Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej – gospodarzom Przeglądu, lubelskie kolędowanie odbywa się dorocznie, a przy okazji małego jubileuszu, to jest jego ósmej edycji, zostało też zorganizowane dwudniowe seminarium poświęcone refleksji nad stanem i wartościami, jakie w różnych swoich zakresach (kultura materialna, duchowa i społeczna) niesie kultura ludowa Lubelszczyzny. Znaczna część artykułów ma swoją genezę w tamtym spotkaniu. Należy jednak zaznaczyć, że publikowane tu teksty są opracowaniami oryginalnymi, znacznie pogłębionymi i rozszerzonymi, a w wielu przypadkach – nawet istotnie zmienionymi. Ponadto do tomu włączono też artykuły dodatkowe. W ten sposób publikacja stanowi opracowanie o charakterze monograficznym i jednocześnie jest to swoiste i całościowe kompendium wiedzy o bogatych i zróżnicowanych tradycjach kulturowych charakterystycznych dla obszarów Lubelszczyzny…
Jan Adamowski
Wstęp od redaktora
w „Kultura ludowa lubelszczyzny”,
Wyd. NORBERTINUM, Lublin 2020, s. 3-5
Książka „Kultura ludowa Lubelszczyzny” ukazała się dzięki wsparciu finansowemu
Departamentu Promocji, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego
Zapraszamy do oglądania relacji filmowych z wydarzeń jakie odbyły się w Domu Kultury LSM.
***
