czwartek 27 września 2012 r.
o godz. 18:00
Ognisko Związku Podhalan w Lublinie
im. Tadeusza Staicha
serdecznie zaprasza na spotkanie z
Maciejem Andrzejem Zarębskim
Wrażenia z podróży na Alaskę
Wstęp wolny
Maciej Andrzej Zarębski urodził się 24 lutego 1943 r. w Kielcach w rodzinie nauczycielskiej. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego, w latach 1960-1966 studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Białymstoku, gdzie po ukończeniu studiów podjął pracę w charakterze asystenta w Katedrze Farmakologii. W 1971 r. uzyskał tytuł doktora nauk medycznych. Od 1975 do 2003 r. pracował w szpitalu w Staszowie jako kierownik Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej, pełniąc równocześnie w latach 1999-2003 funkcję konsultanta wojewódzkiego ds. diagnostyki laboratoryjnej. W tym okresie prowadził również aktywną działalność społeczną. Założył nie tylko prężnie działające Staszowskie Koło Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, które organizowało m.in.ogólnopolskie sympozja, ale równie dynamiczne Staszowskie Towarzystwo Kulturalne. Wydawało ono własne pismo „Goniec Staszowski”, prowadziło oficynę wydawniczą pod nazwą Biblioteka Staszowska, opiekowało się Muzeum Ziemi Staszowskiej.Wieloletnia prezesura Macieja Andrzeja Zarębskiego charakteryzowała się dużą dynamiką, a kierowane przez niego placówki odnosiły liczne ogólnopolskie sukcesy.
W latach 1983-1986 dr Maciej Andrzej Zarębski przebywał na kontrakcie medycznym w Syrcie w Libii, co zaowocowało wydaniem pierwszej większej pozycji reportażowej Od dżumy do dżumy. Dr Zarębski jest nie tylko wydawcą ponad 260 książek, w większości o tematyce regionalnej, ale również autorem blisko 30 z nich (z historii regionu, reportaży, wspomnień). Najważniejsze pozycje to: Od dżumy do dżumy (1995), Ostatni z szesnastu (1998), Ludzie, pasje, ślady (2003), Regionalizm świętokrzyski (2005), Dotknięcie Ameryki (2006), kolorowy album fotografii Dwory i pałace w widłach Wisły i Pilicy (2009), W służbie regionu świętokrzyskiego (2010). Należy do Warszawskiego Oddziału Związku Literatów Polskich, Stowarzyszenia Kultury Europejskiej (polskiego SEC-u), Stowarzyszenia Polskich Pisarzy, Dziennikarzy i Tłumaczy (APAJTE). Działa w strukturach centralnych ruchu regionalnego jako członek Prezydium Ruchu Rady Stowarzyszeń Regionalnych RP i na rzecz regionu, tworząc po przeniesieniu się w 2003 roku ze Staszowa do Zagnańska Ośrodek Regionalizmu Świętokrzyskiego. Organizuje cykliczne imprezy o charakterze regionalnym i ogólnopolskim, takie jak Targi Wydawnictw Regionalnych i Posiady w cieniu Bartka. Wydaje kwartalnik „Goniec Świętokrzyski”.
Mimo przejścia na emeryturę, dr Zarębski nie utracił kontaktu ze środowiskiem medycznym, działa aktywnie w samorządzie lekarskim, jako redaktor naczelny „Eskulapa Świętokrzyskiego”, przewodniczący Zespołu Historyczno-Kulturalnego Świętokrzyskiej Izby Lekarskiej oraz członek Prezydium Okręgowej Rady Lekarskiej. Za działalność społeczno-kulturalną oraz twórczość naukową i literacką, jak również pracę na rzecz regionu otrzymał wiele nagród, wyróżnień i odznaczeń, m.in. nagrody: Ministra Kultury i Sztuki Polski i Słowacji, Sekretarza PAN, im.Witolda Hulewicza, Polcul Fundation, medale: Franciszka Kotuli, Aleksandra Patkowskiego, Łukasza Opalińskiego i Adama Bienia, odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”, medal „Zasłużony dla Staszowa”, „Zasłużony dla PTL”, „Bene Meritus”, Złoty Krzyż Zasługi oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Posiada także Krzyż Drugiej Obrony Lwowa 1939-1944 oraz Medal i I Nagrodę Zygmunta Glogera (Łomża 2008), wyróżnienie Gminy Zagnańsk – Statuetkę Dębu Bartka (2009) oraz najwyższe odznaczenie Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, medal Gloria Medicinae (2010).
Jest także podróżnikiem. Podczas licznych wojaży towarzyszy mu od lat aparat fotograficzny. Uważa sztukę fotografowania za uzupełnienie swych twórczych pasji. Z jego licznych wędrówek po świecie powstało wiele zdjęć dokumentalnych, które złożyły się na wystawy: Egzotyka libijska (1995), Ziemia Święta (1998), Od Atlantyku do Pacyfiku (2004), Literackie ślady polskości na Litwie (2005), Meksyk (2001), Australia i Nowa Zelandia (2008), Kanada i Alaska (2009).
______________
Następnego dnia (25 lipca) po dosyć „cienkim”, kontynentalnym śniadaniu, wyruszamy do położonego nad rzeką Chena portu nabrzeżnego. Mamy zaplanowaną wycieczkę statkiem po tej rzece. Po zaokrętowaniu na parowcu „Discovery III” płyniemy w stronę ujścia rzeki Chena do Tanany. Podziwiamy po drodze piękne nabrzeżne rezydencje oraz oglądamy hodowle łosi i profesjonalnie przygotowany pokaz psów zaprzęgowych rasy haski. Po około dwóch godzinach rejsu parowiec cumuje przy brzegu i cała 400-osobowa grupa turystów wylewa się na brzeg. Tutaj wycieczkowicze uczestniczą w wykładzie na temat tradycji polowań na zwierzęta alaskańskie oraz w pokazie trofeów myśliwskich i tradycyjnych strojów eskimoskich. Na koniec oglądamy chatkę psa haskiego oraz poszczególne etapy suszenia łososi. Około południa wyruszamy w drogę powrotną. Załoga parostatku, obsługiwanego przez miejscowy biznes rodzinny, serwuje uczestnikom wycieczki minipoczęstunek (kawałek krakersa z łososiem). Po godzinie rejsu wychodzimy na ląd. Robimy jeszcze zakupy w miejscowym sklepie z pamiątkami. Wybieram szklaną piramidkę z drobinami alaskańskiego złota – będzie mi przypominać tę wyprawę. Wracamy do motelu, chwile wypoczywamy i wyruszamy na zwiedzanie miasta.
Przejeżdżamy ulicami miasta przez jego centrum, oglądamy m.in. Golden Heart Plaza, pomnik Pierwszej Rodziny nad rzeką Chena oraz zwiedzamy Park Pionierów. Robi wrażenie ciekawa zabudowa urokliwych uliczek z kolorowymi domkami z przełomu XIX i XX wieku. Część z nich posiada od frontu przymocowane tabliczki z informacją dotyczącą ich obecnego i dawnego przeznaczenia, a także dane o właścicielach. Dowiadujemy się z nich m.in. o tym, iż jeden z budynków wybudowany w roku 1906 służył jako hotel oraz łaźnia miejska. Jako ciekawostkę podano, iż koszt jednorazowy kąpieli w tej łaźni wynosił 50 centów. Oglądamy także dom pierwszego lekarza weterynarii w Fairbanks, doktora Stearnsa, wybudowany przez niego własnoręcznie. Obok stoi chata z 1908 roku, którą nabył Nick Nagengast, towarzysz podróży Elama Harrisha na Alaskę, podczas słynnej gorączki złota. Inny obiekt, umieszczony nieco na uboczu, był domem rozpusty. W sąsiedztwie znajdują się także chaty: Jamesa Wickershama, pierwszego federalnego sędziego na Alasce oraz kapitana Smythe’a, właściciela statku pływając po Jukonie. Oglądamy wagon salonkę, którą jechał w 1926 roku prezydent USA Harding, zanim zmarł w następstwie zatrucia. Jesteśmy świadkami, jak na uroczyste rocznicowe spotkanie przybywają mieszkańcy Alaski ze stażem minimum 30-letm. Panie i panowie, ubrani w stroje z epoki wiktoriańskiej, wyglądają niezwykle dostojnie. Nasz przewodnik wdaje się tymczasem w konwersację z potężnym brodaczem obsługójącym stoisko gastronomiczne. Okazuje się, iż jest on laureatem konkursu na sprzedaż pieczonych kurczaków. Po żywej wymianie zdań z Bogdanem, częstuje nas grilowanym łososiem oraz pieczonym kurczakiem. Spacerujemy jeszcze chwile uliczkami Parku Pionierów, podziwiając piękne różnokolorowe kwietniki i wracamy do motelu. Odbieramy pocztę internetową i likwidujemy zbędny bagaż…
Maciej Andrzej Zarębski,
Kierunek Alaska. Relacja z podróży w lipcu/sierpniu 2009 roku,
Zagnańsk-Kielce 2010, s. 33-34