piątek 18 października 2013 r.
o godz. 17:00
Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Plastyków
Wystawa malarstwa
W poszukiwaniu piękna
„W poszukiwaniu piękna” to kolejna zbiorowa wystawa twórczości plastycznej członków Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków – grupy, która stanowi swoisty fenomen w skali naszego kraju. W skład PSNP wchodzą nauczyciele, którzy są lub byli zatrudnieni na różnych szczeblach edukacji – począwszy od wychowania przedszkolnego, poprzez szkoły podstawowe, gimnazja, licea, aż po szkolnictwo wyższe. Nauczyciele piastujący znaczące stanowiska w oświacie – są wśród nas dyrektorzy placówek oświatowych, wizytatorzy i doradcy metodycy w zakresie plastyki. Nauczyciele o zróżnicowanym stażu pracy – najstarsi spośród nas wdrażali założenia pierwszej reformy oświaty, która m.in. nadała odpowiednią rangę edukacji plastycznej, zastępując lekcje rysunków wychowaniem plastycznym. Od tamtego czasu większość z nas w swojej pracy zawodowej doświadczyła wielu przemian i prób innowacji podejmowanych w polskiej oświacie, w tym w odniesieniu do plastyki.
W dobie ciągłych zmian i narastającego tempa codziennego życia nie zmieniły się tylko priorytety nauczycieli – twórców; jesteśmy razem od 53 lat! W 1960 r. odbył się w Lublinie I zjazd i wspólna wystawa nauczycieli zajmujących się plastyką z terenu całego województwa lubelskiego. Od tamtego momentu datuje się systematyczna działalność Klubu Nauczycieli Plastyków, na czele którego stanął wówczas Stanisław Leon Popek; obecnie prof. zw. dr hab. w Instytucie Psychologii UMCS. W roku 2007 Klub Nauczycieli Plastyków przekształcono w Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Plastyków. Aktualnie liczy ono 58 członków i jest to grupa o ogromnym potencjale twórczym.
W czym tkwi fenomen Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków, istniejącego mimo zmian, jakie zachodziły przez pół wieku w naszej rzeczywistości? Od początku Stowarzyszenie (KNP) miało na celu: integrowanie nauczycieli o zbliżonych zainteresowaniach i ambicjach twórczych, popularyzowanie kultury plastycznej w środowisku oraz rozwój potencjału twórczego jego członków. Założenia te były i są realizowane poprzez działalność wystawienniczą, plenerową i konsultacyjną. Toteż integruje nas nie tylko przysłowiowy „kaganek oświaty” oraz przekonanie o szczególnej roli edukacji plastycznej w optymalnym rozwoju każdego ucznia – jego intelektu, emocjonalności, sfery motywacyjno-wolitywnej, umiejętności praktycznych i kompetencji społecznych. To przeświadczenie wzmacnia fakt, że wszystkich nas łączy wspólna pasja – właśnie twórczość plastyczna. Ta forma aktywności ma szczególnie istotne znaczenie dla nauczycieli czynnych zawodowo, którzy na co dzień zajmują się edukacją plastyczną dzieci i młodzieży.
Jednocześnie warto podkreślić, że w każdym przypadku twórczość plastyczna nadaje życiu człowieka głęboki sens, z uwagi na jej funkcje: chociażby ekspresyjno-kreacyjną, rozwojową, kompensacyjną, projekcyjną czy terapeuty- czno-katarktyczną. Przecież, jak pisze Stanisław Leon Popek (2001) – twórczość jest nierozerwalnie związana z istotą ludzką i jej wielowiekowym rozwojem, a także z rozwojem warunków życia – kulturą materialną i duchową. W efekcie, w naszym kręgu kulturowym twórczość plastyczna przestała być formą działalności o charakterze elitarnym, najpierw prowadzoną w pracowniach mistrzów, później w akademiach sztuk pięknych. Egalitaryzm edukacji plastycznej zmienił m.in. oczekiwania w stosunku do nauczycieli – obecnie wystarczy być teoretykiem, żeby wprowadzać dzieci i młodzież w świat piękna barw i form, uczyć języka plastyki.
Natomiast członkowie Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków są nauczycielami – twórcami, dla których wewnętrzna potrzeba kreacji wykracza poza pracę pedagogiczną i jest realizowana poprzez własną twórczość plastyczną. Twórczość (co trzeba zaznaczyć) w każdym przypadku odmienną, a jednocześnie rodzącą się bez presji rywalizacji, porównań i wartościowania. Tworzoną w klimacie poszanowania dla indywidualnego widzenia świata i jego piękna, a w rezultacie dla odmienności wypowiedzi plastycznej. Wydaje się, że właśnie w naszym Stowarzyszeniu znalazły zastosowanie zasady, jakie wg francuskiego pedagoga Roberta Glotona tworzą „pożądany styl pedagogiczny”, który powinien cechować wszystkich nauczycieli plastyki.
W moim przekonaniu, również różnorodność twórczości członków PSNP w istotnym stopniu warunkuje ich rozwój artystyczny. Wspomniana działalność wystawiennicza, plenerowa i konsultacyjna pozwala na pogłębianie wiedzy malarskiej i umiejętności warsztatowych nauczycieli. Z jednej strony otrzymujemy wsparcie merytoryczne dla własnych poszukiwań twórczych, z drugiej zaś mamy możliwość wychodzenia poza ich granice, czego konsekwencją jest twórczy niedosyt.
Wystawa „W poszukiwaniu piękna” odzwierciedla istotę funkcjonowania PSNP. Jej autorzy ukazują wybrane elementy otaczającej rzeczywistości przez pryzmat osobistego odbioru w charakterystyczny dla siebie sposób, stosują różne konwencje plastyczne. Język plastyki został tu wykorzystany w całym swoim bogactwie, w nieskończonej wielowariantowości. Wypowiedzi realistyczne o różnym stopniu uproszczenia przeplatają się z formami traktowanymi symbolicznie i ujęciami abstrakcyjnymi. Obrazy o ograniczonej gamie barwnej lub wysublimowane kolorystycznie zderzane są z realizacjami wręcz fowistycznymi. Widoczne jest zróżnicowanie fakturalne. W sposób indywidualny organizowana jest przestrzeń, komponowane układy elementów na płaszczyźnie obrazów. Wszystkie te zabiegi wyraźnie różnicują ekspresyjność prezentowanych dzieł, kreują ich nastrój. Dodatkowo różnice te podkreślają zastosowane techniki plastyczne: techniki malarskie, takie jak: olej, akryl, akwarela, gwasz, pastel suchy i olejny, techniki własne, techniki rysunkowe, a nawet wycinanka.
Wystawa „W poszukiwaniu piękna” to nie tylko okazja do zaprezentowania twórczości PSNP i zaakcentowania jego obecności w życiu kulturalnym Lublina. Dla nas ta wystawa ma jeszcze jeden wymiar, wynikający z faktu, że twórczość plastyczna od zarania dziejów służyła komunikacji międzyludzkiej. Obrazy zaprezentowane na tej wystawie dają nam – twórcom możliwość podzielenia się z odbiorcami refleksją nad pięknem otaczającego świata. Przecież ono istnieje w każdym bukiecie kwiatów, pochyleniu przydrożnego drzewa, w barwach smaganych wiatrem traw, w bezkresie niepowtarzalnych form obłoków… I tylko zachwyt tym pięknem i umiejętność dzielenia się nim należy do człowieka.
dr Urszula Tomasiak
Prezes Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków
Na zamieszczonych zdjęciach obrazy z pleneru malarskiego
Kijany, 24 lipca – 6 sierpnia 2013 r.
Uczestnicy wystawy Polskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Plastyków
W poszukiwaniu piekna
Marek Andała, Marta Andała, Anna Butrym, Zdzisława Drążkiewic,z Agnieszka Gadzińska-Kita, Antoni Gładun, Janina Głąbowa, Krystyna Głowniak, Zuzanna Góra, Grażyna Grabowska, Alina Hładyniuk, Ewa Kłopotek, Hanna Korzeniowska, Kazimierz Kotliński, Anna Kozłowska, Jolanta Kuśmierz, Elżbieta Mech, Stanisław Mrówczyński, Marzanna Mucha, Iwona Nieliwodzka, Leszek Niewiadomski, Grażyna Nóżka, Teresa Obraniak, Renata Owczaruk, Zbigniew Pieleszek, Eleonora Sarnowska, Jarosław Struk, Zbigniew Strzyżyński, Mariola Świć, Urszula Tomasiak, Monika Tomczak, Alina Tomczuk, Jolanta Wawer, Anna Woś, Stefania Wójcik, Małgorzata Wzorek, Robert Znajomski, Elżbieta Zyglewska, Teresa Poniatowska, Krystyna Rakowska, Krystyna Rutyna , Bernarda Julia Rzechowska, Elżbieta Rzepa, Małgorzata Rysz , Aleksandra Kozak-Kotowska, Irena Frejowska