poniedziałek 4 listopada  2013 r.

o godz. 18.00

Towarzystwo Regionalne w  Woli Osowińskiej

Spotkanie z cyklu „Regionalizm jako forma promocji regionu”

Wola Osowińska Wacława Tuwalskiego

Prowadzenie Kazimierz Spaleniec

ulotka.pdf

Towarzystwo Regionalne w Woli Osowińskiej

Po kilkumiesięcznej przerwie wznawiamy cykl spotkań prezentujący towarzystwa regionalne województwa lubelskiego, ukazując bogaty dorobek pracy społeczno–kulturalnej, ciekawych ludzi i pomysły służące rozwojowi społeczności lokalnej. Siedemnasta prezentacja w ramach cyklu „Regionalizm jako forma promocji regionu” dotyczy Towarzystwa Regionalnego w Woli Osowińskiej w gminie Borki. Najstarsze pisane dokumenty o Woli Osowińskiej pochodzą z ksiąg parafii Kock, a dotyczą ilości dostarczanej dziesięciny przez mieszkańców. Znaczną cześć spotkania zamierzamy poświęcić wielkiemu regionaliście, doskonałemu nauczycielowi i wychowawcy Wacławowi Tuwalskiemu. Ta niezwykle ciekawa postać ciągle inspiruje swoimi dokonaniami również dzisiaj. Wacław Tuwalski urodził się 18 września 1909 roku w Pogorzeli (wsi odległej o 8 km. od Mińska Mazowieckiego) w rodzinie chłopskiej. Tutaj chodził do szkoły podstawowej. Ważnym etapem jego życia była pięcioletnia nauka w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Siennicy. Przez całe życie zachował wielki szacunek do tej szkoły, ze względu to, że „uczyła krytycznego spojrzenia dla wielu powszechnie uznawanych prawd”. Pierwszą pracę nauczycielską podjął w Tchurzewie i tutaj zdarzyła się specyficzna sytuacja: zastał dwie grupki dzieci w jednej sali, jedna grupa to dzieci chłopskie, a druga dzieci szlacheckie. Kiedy pousadzał je inaczej, rodzice ostro zaprotestowali. W 1932 roku został przeniesiony do Woli Osowińskiej i z tą miejscowością związał się na całe życie. Tutaj założył rodzinę. W styczniu 1946 roku Wacław Tuwalski został nauczycielem Szkoły Spółdzielczej w Łysołajach. Podjął również naukę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na dwuletnim Studium Zagadnień Społeczno Gospodarczych Wsi. Pierwszego września tego roku wrócił do Woli Osowińskiej do pracy w miejscowej szkole. W publikacji „…bo tu mój dom” w opracowaniu uczennicy Wacława Tuwalskiego – Krystyny Kożuch zamieszczony jest podrozdział „Nieustanny organizator”, w którym znajdziemy m.in. informacje, że w 1934 roku Wacław Tuwalski we współpracy z księdzem proboszczem Zdzisławem Rybakiem rozpoczął budowę szkoły oraz że wraz z uczniami, którzy ukończyli VI klasę, założył Koło Absolwentów Szkoły Powszechnej, przekształcone z czasem w Koło Związku Młodej Wsi „Siew”. Delegacja tego Koła z Wacławem Tuwalskim była w Warszawie w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych w sprawie upełnorolnienia karłowatych gospodarstw w Woli Osowińskiej. W październiku 1940 roku w Woli Osowińskiej powstał pierwszy w powiecie łukowskim oddział zbrojny pod nazwą „Racławice”, przekształcony potem w Straż Chłopską, a następnie w Bataliony Chłopskie. Wacław Tuwalski został komendantem powiatowym tej organizacji. W 1956 roku założył pierwszą w województwie lubelskim Spółdzielnię Zdrowia, a od 1960 roku, w wyniku jego starań rozpoczęła działalność Szkoła Rolnicza, przekształcona potem w Technikum Rolnicze. W 1977 roku Wacław Tuwalski Założył Towarzystwo Regionalne w Woli Osowińsikej, a w latach osiemdziesiątych „Solidarność Rolników Indywidualnych”. Dzięki jego staraniom w szkole podstawowej utworzone zostało i działa do dzisiaj Muzeum Regionalne w Woli Osowińskiej. Wacław Tuwalski zmarł 19 marca 1995 r. Wola Osowińska posiada kilka publikacji poświęconych dziejom i kulturze regionu. Są to: Dzieje wsi Wola Osowińska Wacława Tuwalskiego (utrwalona jedynie w trzech egzemplarzach), Bataliony Chłopskie w powiecie Łukowskim Aliny Bryńczak (praca magisterska z 1976 r.), Relacja dotycząca Batalionów Chłopskich w powiecie Łukowskim (zebrane przez Alinę Bryńczak i Wacława Tuwalskiego), Tam na Podlasiu – pieśni ludowe z gminy Borki i ich wykonawcy Jana Adamowskiego 1994 roku oraz wydawnictwo zatytułowane …bo tu mój dom. Wola Osowińska dawniej i dziś w opracowaniu Krystyny Kożuch z 2001 roku. Wacław Tuwalski Jest laureatem Nagrody im. Zygmunta Klukowskiego.

______________________________

Kazimierz Spaleniec, realizator cyklu spotkań pt. „Regionalizm jako forma promocji regionu”, historyk, regionalista, animator kultury, długoletni pracownik Wojewódzkiego Domu Kultury w Lublinie, autor i redaktor wielu publikacji poświęconych upowszechnianiu historii, kultury i ruchu regionalistycznego. Posiada na swoim koncie wiele dokonań, m.in. związanych z aktywną realizacją konkursu „Dni Miejscowości” i tworzeniem izb pamięci. Szczególne zasługi położył jako animator towarzystw regionalnych. Z jego udziałem powstało 78 towarzystw na ponad 125 aktualnie prowadzących działalność na Lubelszczyźnie. Pod jego redakcją ukazały się m.in.: Studia z dziejów Grabowca, Lublin–Grabowiec 2003; Dzieje Uchań 1484-2006, Uchanie 2006, II wyd. poszerzone i uzupełnione, Uchanie 2009, album Historia wykuta w kamieniu. 40 lat twórczości artystycznej Witolda Marcewicza, Lublin 2008.