wtorek 21 stycznia 2014 r.
o godz. 18.00
Teatr Kameralny
Spektakl według tekstu
Stefana Kardynała Wyszyńskiego
Zapiski więzienne
Adaptacja sceniczna i reżyseria: Jan Wojciech Krzyszczak
Scenografia: Ireneusz Salwa Muzyka: Tomasz Kobiela
Wystąpią: Prymas – Jan Wojciech Krzyszczak / Ksiądz Stanisław – Łukasz Król / Siostra Leonia – Beata Pietroń / Komendant – Andrzej Sikora / Kierownik – Marek Fabian / Przedstawiciel władz – Piotr Johaniuk / Oficer UB – Adam Organista
Cena biletu 10 zł
Stefan Kardynał Wyszyński, arcybiskup rzymskokatolicki, metropolita gnieźnieński i warszawski, prymas Polski, zwany Prymasem Tysiąclecia.
Urodził się 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli nad Bugiem. W 1924 ukończył Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku i otrzymał święcenia kapłańskie. Następnie kształcił się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (doktorat w 1929 roku) i w Angelicum w Rzymie. Od 1930 roku wykładał jako profesor prawa kanonicznego i socjologii w seminarium we Włocławku. W latach II wojny światowej był kapelanem Armii Krajowej. W roku 1946 papież Pius XII mianował go biskupem lubelskim, zaś w roku 1948 arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim, prymasem Polski. Stefan Wyszyński miał wtedy 47 lat. W 1953 roku został kardynałem.
W 1950 roku arcybiskup Stefan Wyszyński sygnował wymuszone przez komunistyczne władze porozumienie państwo-Kościół. W latach 1953-1956 był więziony w Rywałdzie koło Grudziądza, Stoczku Warmińskim, Prudniku Śląskim i Komańczy. W połowie lat 60. pozostawał w konflikcie z władzami na tle obchodów tysiąclecia chrztu Polski i listu biskupów polskich do biskupów niemieckich. W 1978 roku przyczynił się do wyboru kardynała Karola Wojtyły na papieża. W latach 1980-1981 odegrał ważną rolę jako mediator między „Solidarnością” a rządem. Zmarł 28 maja 1981 roku w Warszawie.
Ważniejsze prace Stefana Kardynała Wyszyńskiego to: Przemiany moralno-religijne pod wpływem bezrobocia (1937), Katolickie przyczyny walki z komunizmem (1937), napisana podczas wojny Miłość i sprawiedliwość (wyd. 1993), List do moich kapłanów (1969), Listy pasterskie Prymasa Polski 1946-1974 (1975), Kościół w służbie narodu (1981), Nauczanie społeczne 1946-1981 (1990), a także pisane w czasie przymusowego odosobnienia Dziennik duchowy i Zapiski więzienne (1982).
_______________
Teatr Kameralny w Lublinie proponuje publiczności przedstawienie Zapiski więzienne Stefana Kardynała Wyszyńskiego oparte na Jego notatkach prowadzonych w latach 1953-1956 w czasie przymusowego odosobnienia przez władze komunistyczne w Rywałdzie koło Grudziądza, Stoczku Warmińskim, Prudniku Śląskim i Komańczy. To właśnie tam umocniła się niezłomna postawa Prymasa Polski nie tylko jako przywódcy polskiego Kościoła, ale też nieustraszonego rzecznika godności człowieka oraz jego nienaruszalnych praw w życiu osobistym, rodzinnym, społecznym i narodowym. Kardynał Stefan Wyszyński stał się dla polskiego społeczeństwa i opinii światowej jednym z największych autorytetów, wzorcem postępowania i mężem opatrznościowym w dziejach Polski, ale też żywym i autentycznym przykładem miłości Ojczyzny. To o nim kardynał Karol Wojtyła – papież Jan Paweł II, wybrany w dniu 16 października 1978 roku, powiedział w czasie inauguracji swojego pontyfikatu: „Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego Papieża Polaka (…), gdyby nie było Twojej wiary, nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem”.
Spektakl Zapiski więzienne Stefana Kardynała Wyszyńskiego przypomina ponure lata zniewolenia narodu polskiego przez komunizm i nikczemne postępowanie ówczesnych władz wobec Kościoła i wiernych. Odzwierciedla prawdę historyczną, a jednocześnie pokazuje hart i bogate życie wewnętrzne Kardynała, które pozwoliły nie tylko przetrwać, ale również przygotować się do kolejnych konfrontacji i dalszej walki o wolność.
Aktorzy Teatru Kameralnego, związani również z Teatrem im. Juliusza Osterwy w Lublinie, w sugestywny sposób oddają atmosferę tamtych lat i przekonywująco kreują bohaterów wydarzeń ze strony Kościoła oraz sylwetki przedstawicieli ówczesnych władz.
Teatr Kameralny przygotował spektakl Zapiski więzienne według tekstu Stefana Kardynała Wyszyńskiego. Premiera miała miejsce 27 kwietnia 2009 r. W recenzji po spektaklu na łamach „Kuriera Lubelskiego” pisano: „Jan Wojciech Krzyszczak w swojej adaptacji Zapisków skupił się na dwóch spośród trzech lat uwięzienia kardynała Wyszyńskiego; spektakl kończy się w październiku 1955 roku, dosłownie w przeddzień przeniesienia prymasa do klasztoru w Komańczy. Pokazuje więc okres dlań najtrudniejszy, dwa lata, które wymagały największej siły moralnej i niezłomności. Widzimy w owym czasie nie tylko, a nawet nie przede wszystkim księcia Kościoła, lecz człowieka zmuszonego do stawienia czoła opresyjnemu, ale też w dużym stopniu absurdalnemu systemowi. Owo podkreślenie ludzkiego wymiaru kardynała Wyszyńskiego w niczym nie ujmuje mu wielkości. Czyni go bliższym także tym, którzy znają go jedynie z historycznych przekazów. A przy tym twórca spektaklu osiąga jeszcze jedno – przypomina atmosferę czasów, które nigdy nie mogą się powtórzyć… (Andrzej Z. Kowalczyk, Dwa lata zapisane przez Prymasa, „Kurier Lubelski” 2009 z 2-3 maja, s.12).
_____________________________________
Teatr Kameralny w Lublinie – pierwszy lubelski prywatny teatr zawodowy. Działa nieprzerwanie od 20 lat na scenie Domu Kultury Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Powstał w 1992 roku. Jego twórcą i dyrektorem, aktorem i reżyserem wielu spektakli jest Jan Wojciech Krzyszczak, od lat związany z Teatrem im. Juliusza Osterwy w Lublinie, także przed laty realizator cieszących się olbrzymim powodzeniem monodramów, jak np. Konopielka według prozy Edwarda Redlińskiego, Dzieje Lejzorka Ilji Erenburga i Obrona Sokratesa Costasa Varnalisa. Teatr Kameralny w Lublinie wystawił już 21 premier i mnóstwo spektakli adresowanych przede wszystkim do młodzieży szkolnej i mieszkańców Lubelszczyzny. W jego repertuarze były m.in.: Romanca Jacka Chmielnika, Edukacja Rity Willego Russela, Pchła Szachrajka i Czerwony Kapturek Jana Brzechwy, Jaskółeczka Tadeusza Słobodzianka, Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego, Tartufe czyli Obłudnik Moliera, Śluby panieńskie i Zemsta Aleksandra Fredry, Makbet Williama Szekspira, Ania z Zielonego Wzgórza Lucy Maud Montgomery, Szatan z siódmej klasy Kornela Makuszyńskiego, Raj Eskimosów (Audiencja III) Bogusława Schaeffera, Kirelejson (według powieści Konopielka) Edwarda Redlińskiego, Emigranci Sławomira Mrożka, Dzieje Lejzorka Rojtszwańca Ilji Erenburga i Tajemniczy ogród Frances Hodgson Burnett, Ten obcy Ireny Jurgielewiczowej, Przygody Tomka Sawyera Marka Twaina, Śmieszny staruszek Tadeusza Różewicza. Większość tych przedstawień reżyserował dyrektor Teatru Kameralnego Jan Wojciech Krzyszczak, ale gościnnie reżyserowali też: Włodzimierz Fełenczak, Andrzej Żarnecki i Paweł Łysak. Scenografię do spektakli przygotowywali: Teresa Targońska, Liliana Jankowska, Ireneusz Salwa, Andrzej Żarnecki, Janusz Sianko i Krzysztof Kain May. Spośród aktorów najczęściej współpracują z Teatrem Kameralnym: Jolanta Rychłowska, Tomasz Bielawiec, Marek Fabian, Andrzej Golejewski, a także artyści Teatru Muzycznego w Lublinie: Krystyna Szydłowska, Andrzej Sikora i Patrycjusz Sokołowski oraz Beata Pietroń, Paulina Połowniak, Julia Siegieda, Krystyna Górska, Łukasz Szymanek i Adam Organista.
Bilet – 10 zł